Wielu psychologów uważa zabawę za istotny element życia, który towarzyszy człowiekowi przez całe życie w różnych formach. Zabawa powinna być fundamentalnym narzędziem pracy, zwłaszcza z dziećmi w wieku przedszkolnym. Pomaga ona przede wszystkim  w poznawaniu siebie i otaczającego świata. Ma niebagatelny wpływ na rozwój poznawczy, kształtowanie osobowości dziecka oraz na strefę emocjonalno – motywacyjną. 

Co to jest zabawa? Wincenty Okoń tak opisuje zabawę: „jest ona działaniem wykonywanym dla własnej przyjemności, a opartym na udziale wyobraźni tworzącej nową rzeczywistość. Choć działaniem tym rządzą reguły, których treść pochodzi głównie z życia społecznego, ma ono charakter twórczy i prowadzi do samodzielnego poznawania i przekształcania rzeczywistości”.

Rodzaje zabawy

Zabawy dzieci są różnorodne, dlatego klasyfikuje się je według różnych kryteriów. Najczęściej powtarzające się rodzaje zabaw to:

 

Możemy wyróżnić również: 

Zabawy i gry dydaktyczne – są określonego rodzaju rozrywką umysłową, której wynik jest bezbolesną dla ucznia oceną jego wysiłków, porównywalną z wynikami innych uczestników zabawy. 

Wartość zabawy

W okresie przedszkolnym zabawa wspomaga rozwój fizyczny, wzbogaca obraz świata, doskonali umiejętności manualne i koordynację wzrokowo-ruchową, kształtuje relacja przyczyna – skutek oraz przyczynia się do rozwinięcia emocji społecznych, zabawa przyczynia się również do poznania norm. Zabawa ma ogromne znaczenie dla rozwoju procesów poznawczych dziecka.

Zabawa stymuluje rozwój fizyczny dzieci: wspiera rozwój mięśni i koordynację ciała, pozwala wyładować nadmiar energii. W sferze emocjonalnej pozwala stopniowo odejść od egocentryzmu, aby przyczynić się do uspołecznienia dziecka, które w zabawie uczy się współpracy z grupą. Zabawa sprzyja rozwojowi osobowości, ponieważ daje dziecku szansę odgrywania różnych ról społecznych, budowania obrazu świata i samego siebie. Zabawa ma również charakter terapeutyczny, ponieważ daje dziecku szansę uwolnienia się od napięć, wyrażenia pośrednio swoich uczuć, walki z lękami i frustracją. Obserwacja dzieci i udział dorosłych w zabawie, pozwala poznać problemy dziecka, jego środowisko, relacje w rodzinie

– jest wskazówką do podjęcia dalszych działań. 

 

Wartość zabawy w wieku przedszkolnym jest niepodważalna.

Pomaga i stymuluje wszechstronny rozwój osobowości dziecka pod warunkiem, że spełnia kilka kryteriów:

ü  jest odpowiednio dobrana do etapu rozwoju dziecka;

ü  uwzględnia charakterystyczny dla danego wieku sposób myślenia;

ü  pozwala na aktywność spontaniczną, samodzielną, którą z czasem można ukierunkować;

ü  pozwala dziecku bezpiecznie doświadczyć, odkryć, przeżyć różne sytuacje oraz stać się twórcą.

Podsumowanie

Reasumując powyższe rozważania można z cała pewnością stwierdzić, że zabawa spełnia jedną z podstawowych ról w rozwoju życia dziecka. Znajduje ona odzwierciedlenie  w każdej dziecinie jego działalności. Zabawa - jako swoista „szkoła życia” winna być podstawowym narzędziem pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym!